Mikołaj Rudnicki, który przyszedł na świat 6 grudnia 1881 roku w Sokołowie Podlaskim, to postać nie tylko historyczna, ale także wybitny polski językoznawca, który pozostawił trwały ślad w dziedzinie lingwistyki.
Jego życie zakończyło się 28 czerwca 1978 roku w Puszczykowie, jednak jego prace naukowe nadal mają duże znaczenie.
Życiorys
Mikołaj Rudnicki był synem Zofii z Bałkowców oraz Szymona Rudnickiego, który brał udział w powstaniu styczniowym w 1863 roku. W jego rodzinie odnajdujemy także brata księdza Jana Rudnickiego, który był aktywnie zaangażowany w działalność patriotyczną oraz kulturalną na obszarze diecezji podlaskiej, a także Michała Rudnickiego, działacza Polskiej Organizacji Wojskowej. Nie można pominąć też stryja, którym była muzykolożka, prof. Hanna Rudnicka-Kruszewska.
Studia Mikołaj Rudnicki rozpoczął w Krakowie, a od 1911 roku objął stanowisko docenta w zakresie językoznawstwa indoeuropejskiego. Działał również jako członek Ligi Narodowej, angażując się w różnorodne inicjatywy. W 1919 roku został profesorem na Uniwersytecie Poznańskim, a w latach 1948–1950 piastował urząd dziekana wydziału. Od roku 1945 był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, co potwierdza jego znaczącą rolę w polskiej nauce.
Warto zaznaczyć, że Mikołaj Rudnicki był założycielem oraz redaktorem czasopisma „Slavia Occidentalis” w latach 1921–1948 oraz dyrektorem Instytutu Zachodniosłowiańskiego. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 roku, został członkiem Komisji Ustalania Nazw Miejscowości na Ziemiach Odzyskanych, a za swoją działalność w tej instytucji otrzymał wyróżnienie w postaci Orderu Sztandaru Pracy I klasy w 1962 roku. Dodatkowo, był przewodniczącym wojewódzkiego oddziału Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej od 12 października 1945 roku.
Rudnicki posiadał tytuł profesora zwyczajnego oraz doktora habilitowanego. Był również współzałożycielem Uniwersytetu Poznańskiego oraz doktorem honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Swoje osiągnięcia naukowe potwierdzał jako członek korespondent Polskiej Akademii Nauk, a w swoim rozwoju dydaktycznym był uczniem profesora Jana Szaroty.
Mikołaj Rudnicki był specjalizującym się językoznawcą w obszarze językoznawstwa indoeuropejskiego oraz filologii słowiańskiej. Po zakończeniu swojego życia, został pochowany na Cmentarzu parafialnym św. Jana Vianneya w Poznaniu, co stanowi jego ostatnie miejsce spoczynku.
Prace naukowe
Mikołaj Rudnicki opublikował szereg istotnych prac, które znacząco przyczyniły się do rozwoju psychofonetyki oraz językoznawstwa. Jego badania obejmują różnorodne aspekty związane z językiem i edukacją. Wśród jego najważniejszych publikacji znajdują się:
- Studia psychofonetyczne,
- Przyczynki do gramatyki i słownika narzecza słowińskiego (1913),
- Wykształcenie językowe w życiu i w szkole (1920),
- Z dziejów polskiej myśli językowej i wychowania (1921),
- Prawo identyfikacji wyobrażeń niedostatecznie różnych (1927),
- Językoznawstwo polskie w dobie Oświecenia (1956),
- Prasłowiańszczyzna,
- Lechia Polska (1959-1961).
Rudnicki był także płodnym twórcą literackim, działającym pod różnymi pseudonimami, takimi jak M.S. Rozwar czy E. Meser. Jego twórczość literacka i dramatyczna dopełnia jego osiągnięcia naukowe, ukazując szeroki zakres jego zainteresowań oraz wkład w kulturę polską.
Upamiętnienie
W dniu 19 lutego 1987 roku miało miejsce uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej, która została poświęcona profesorowi Mikołajowi Rudnickiemu. To wydarzenie miało miejsce w Collegium Novum w Poznaniu, które stanowi ważny element środowiska akademickiego miasta. Ta tablica ma na celu upamiętnienie jego osiągnięć oraz trudów, które podjął w swojej pracy naukowej i dydaktycznej.
Przypisy
- Mikołaj Rudnicki – miejsce pochówku [dostęp 04.02.2019 r.]
- Wydarzenia w Poznaniu w 1987 roku. Część pierwsza, w: Kronika Miasta Poznania, nr 2/1988, s. 185.
- Stanisław Kozicki, Historia Ligi Narodowej (okres 1887-1907), Londyn 1964, s. 582.
- Wysokie odznaczenia państwowe. „Dziennik Bałtycki”. Nr 279, s. 12, 23.11.1962 r.
- TadeuszT. Świtała TadeuszT., Poznań 1945. Kronika Wydarzeń, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1986, s. 309.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Mieczysław Nasiłowski | Jan Małyszko | Andrzej Turos | Maria Pasztor | Zofia Kielan-Jaworowska | Barbara Rzeszotarska | Witold Lenkiewicz | Tymoteusz Łuniewski | Krystyna RybickaOceń: Mikołaj Rudnicki